Wat is usability?

"De mate waarin een interactief systeem de gebruiker in staat stelt effectief, efficient en comfortabel in een gegeven omgeving zijn taak kan voltooien."


Usability, of: bruikbaarheid, heeft dus te maken met eenvoud, effectiviteit, comfort en de combinatie van deze factoren bij het uitvoeren van een taak. Een heel eenvoudig voorbeeld van bruikbaarheid is die van de beschuitrol. Veel Nederlanders houden wel van een beschuitje op zijn tijd, maar probeer die beschuit maar eens uit zijn rol te krijgen! Sinds enige tijd bestaan er gelukkig ook rollen beschuit te verkrijgen waar een klein hoekje uit de beschuit is gesneden. Door deze kleine wijziging aan de vorm van de beschuit is het voor de consument veel eenvoudiger om de beschuit uit de verpakking te krijgen. Een beschuit is een veel eenvoudiger product dan bijvoorbeeld een interactief systeem zoals een webapplicatie. Toch heeft het met de beschuit ook lang genoeg geduurd voordat deze wat gebruiksvriendelijker werd, dit laat al zien dat het maken van een gebruiksvriendelijk product niet eenvoudig is.

Het maken van een gebruiksvriendelijk interactief systeem is bepaald niet eenvoudig, vele jaren van ontwikkeling en onderzoek zijn vaak nodig om tot een gebruiksvriendelijk product te komen. Er zijn voorbeelden te over, iedereen loopt er tegenaan bij het gebruik van een computer want de computer reageert toch vaak anders dan wij verwachtten. Op den duur kan de onverwachte respons van een computer zelfs tot irritatie leiden.

Het programmeren van een videorecorder is ook een heel mooi voorbeeld. De ene videorecorder is natuurlijk de andere niet, maar ik heb toch veel videorecorders in handen gehad die ik nooit echt heb gesnapt. Mijn huidige videorecorder was bijvoorbeeld zomaar ineens al zijn zenders kwijt, blijkbaar heb ik die een keer per ongeluk gewist toen ik door het menu bladerde op zoek naar een bepaalde functie. De videorecorder vroeg niet of ik wel zeker wist dat ik alle zenders wilde wissen, nee, ze waren in één keer gewist. Dat is usability, dat is gebruiksvriendelijkheid, of liever gezegd: dat is het gebrek aan gebruiksvriendelijkheid.